De negende en laatste dag Gent Jazz stond in teken van één man: Amerikaans experimentele jazz meester John Zorn. Goed voor een avond intense en avontuurlijke jazz, gebracht door 30 muzikanten in 14 verschillende formaties. Telkens met een eigen ‘Bagatelle’. Dat zijn normaal gezien kleine en luchtige muziekstukken, maar daar was in dit geval weinig sprake van. Over afsluiten met een knallend hoogtepunt gesproken. 

Zorn bracht de avond op gang met zijn eigenste Masada. Met een oosters getinte jazz-explosie zette het kwartet onmiddellijk de toon voor de rest van de avond. Een strak en onheilspellend samenspel tussen Zorn’s saxofoon en trompettist Dave Douglas, aangevuld door een salvo van contrabas en drum, strakke breaks, John Zorn’s signature stuiptrekkingen op de sax en geluiden die deden denken aan een troep tropische vogels maakten het punkjazz plaatje af. En dat waren maar de eerste 15 minuten van de avond, maar ook ineens het enige moment waarop Zorn zelf muzikaal aan het werk was. De rest van de dag vulde de Amerikaan in als Master Of Ceremony en dirigent.

Meer wirwar aan noten en speelstijlen volgde met Sylvie Courvoisier op piano & violist Mark Feldman. Het publiek genoot duidelijk van de wervelwind tussen paniekerig vioolspel en prachtige rustmomenten. Het Mary Halverson Quartet sloot het eerste hoofdstuk Bagatelles af met meer jazzy chaos. Zwevend tussen rockende fusion jazz, afrobeat en vrije improvisatie. Na de zoveelste tempowissel - snel, sneller, snelst - kon het publiek voldaan naar adem snakken. 

Ook de line-up van de Garden Stage is rond één centrale figuur opgebouwd. Met Werkplaats Walter in Anderlecht wil de Belgische Jazz-drummer Teun Verbruggen zich expliciet richten op avant-garde of experimentele kunst en muziek. Op de dag dat John Zorn met zijn ‘Bagatelles’ op het hoofdpodium neerstrijkt, palmt Werkplaats Walter er de Garden Stage in met vier verschillende formaties die improvisatie in het hart dragen.

Rya Sawyer en Samara Lubelski zijn op de Garden Stage de eerste keuze van Werkplaats Walter. De twee bevolken het nieuwe, grotere podium in de tuin van Gent Jazz en nemen ons langzaam mee op hun lang uitgesponnen trip. Het publiek geniet duidelijk van deze hypnotische experimentele jazzcombo. De Garden Stage is een echte tuin geworden waar je al zittend in het gras met je pintje naar het meer experimentele werk kan luisteren. Gedurende dit half uur wordt je meegevoerd door sjamanistische muziek. Deze twee introverte muzikanten sluiten hun concert af met een bescheiden knuffel en laten ons helemaal opgewarmd achter in de tuin van de Bijlokesite. 

Zorn’s tweede lading jazz-geweld op het hoofdpodium wisselde snel af met de vorige formatie. Met twee cello’s en een wervelwind aan onheilspellende tonen had Erik Friedlander – Mike Nicolas Duo even goed de soundtrack bij een spannende Hitchcock thriller kunnen spelen. Continue onverwachte wendingen tussen klassiek en experimenteel. Goed voor veel spanning en beklemmende gevoelens. Toen vlogen de decibels de lucht in. Trigger had nog maar enkele ‘noten’ gespeeld en iedereen zonder oordoppen of een zwak gehoor vluchtte al snel de tent uit. De Duitse jazzpunkers knalden stoelen en publiek omver met salvo’s harde riffs, noise en jazzy gitaar shredding. Denk Primus meets The Mars Volta meets jazz. Aansluitend kwam solo pianist Craig Taborn op het toneel. En indien je hier een moment van rust had verwacht kwam je bedrogen uit: opnieuw een tornado aan noten à la free jazz. Intrigerende ritmes met onverwachte wendingen dreven het aanwezige publiek op het puntje van hun stoel. Vrije improvisatie op zijn best.

Als tweede formatie onder curatorschap van Werkplaats Walter kunnen we in de tuin van de Bijlokesite genieten van de experimentele klanken van dit nagelnieuwe kwartet. Pianist Bram De Looze wist ons in een interview na hun concert te vertellen dat ze nog nooit eerder samen op een podium stonden. Teun Verbruggen, de bezieler van Werkplaats Walter blijkt als geen ander artiesten bij elkaar te kunnen brengen, want de combinatie van De Looze, Nate Wooley, Chris Corsano en de excentrieke Spencer Yeh werkt bijzonder goed. Opnieuw een korte maar krachtige passage op de Garden Stage die ons vooral naar meer doet smaken. 

Aansluitend kon het publiek opnieuw aan het hoofdpodium terecht voor de meer avontuurlijke Bagatelles van Zorn. Van een heerlijk gitaargetokkel van Gyan Riley & Julian Lage - schipperend tussen jazz, flamenco en kampvuurmuziek - tot de meer experimentele free jazz van het John Medeski Trio. Keer op keer muzikaal vakmanschap en puur genot voor de aanwezige muziekliefhebbers.

De curator van de Garden Stage mocht uiteindelijk ook zelf plaatsnemen achter de drum. Geen easy listening jazz, maar luide drums en een snoeiharde gitaar weerklinken in de tuin. Terwijl de zonder ondergaat boven het podium wordt het spel van duo Teun Verbruggen en gitarist Julien Desprez steeds harder. Niet iedereen in het publiek kan dit smaken, maar een flink aantal luisteraars knikt instemmend mee op de luide tonen. 

Het laatste hoofdstuk van Zorn’s Bagatelles werd ingezet door trompettist Peter Evans, die helemaal op zijn eentje het podium volledig innam. Hij blies het publiek bijna letterlijk omver met virtuoos trompetgeschal en zeer dynamische, expressieve en soms haast buitenaardse klanken. Het daverend applaus na het 15 minuten durende solo optreden was dan ook meer dan verdiend. Aansluitend betrad Nova Quartet het podium met meer klassiek experimenteel jazz-werk. Ze brachten veel variatie met twee straffe madammen op piano en gitaar. Meer experimentaliteit volgde met Ikue Mori, een Japanse dame van ongeveer 60 jaar, gewapend met enkel haar laptop. Het publiek was duidelijk verward toen haar computer de ene na de andere bizarre, onbeschrijfbare sci-fi geluiden voortbracht. Wij hoorden hier vooral een duidelijk statement van Zorn: de computer is evengoed een volwaardig instrument en verdient z’n plaats op het hoofdpodium.

“We're so glad you're still here. Because we know this is a challenge. But we believe that music should be a challenge” zei Zorn nog zelf toen hij het podium betrad als dirigent van de laatste groep op het hoofdpodium: Asmodeus. Samen met gitarist Marc Ribot, de ruige Trevor Dunn op basgitaar en powerdrummer Kenny Grohowski bracht de supergroep harde, grommende jazz metal. Het spelplezier straalde van het podium en dat kon het publiek ook ten volste appreciëren. En zo kwam Zorn’s avond van Bagatelles tot een knallend einde. Een hoogdag voor de fans van experimentele jazz en een persoonlijke feestdag voor Zorn, die op het einde de hele muzikale familie nog eenmaal op het podium bracht voor een onder applaus bedolven afscheid.