Tumult.fm in gesprek met Michiel Hendryckx, de Sancho Panza onder de Belgische fotografen.

Het is momenteel kwart voor acht ’s avonds op deze mooie herfstdag in oktober, amper een kwartiertje vooraleer fotograaf Michiel Hendryckx het podium van de Koninklijke Nederlandse Schouwburg op moet om zijn nieuwste boek, Altijd Ergens, voor te stellen. Wij van Tumult.fm zijn dan ook bijzonder vereerd dat hij eventjes tijd voor ons kan maken voor de spots volledig op hem gericht zijn. Is dat een positie die vreemd aanvoelt, de spotlight, voor iemand die het veeleer gewend is om de wereld te bekijken veilig achter een cameralens?

Tot mijn verbazing eigenlijk niet. De scene is niet mijn natuurlijke habitat, maar ik heb een aantal jaar geleden meegedaan in een theaterstuk omdat men mij dat toen gevraagd had en ik was daar, als ik dat zo mag stellen, echt zeer goed in. Ik vertel graag. Eigenlijk zijn leraars en professoren de beste verteller. Als men mij dus verwijten maakt zoals “Hendryckx is een schoolmeester,” dan zie ik dat als groot compliment.

U bent bij het grote publiek vooral bekend vanwege het ludieke reisprogramma De Bende van Wim (Opbrouck), waarbij u samen met Jean Blaute de artistiek leider van dit Huis, het NTGent, als een echte Sancho Panza op de motor begeleidt doorheen heel West-Europa. Daarnaast schrijft u stukken voor De Standaard, gaat u Bourgondisch varen voor Canvas en nu geeft u opnieuw een boek vol reisfotografie uit. Bent u een geboren globetrotter?

Ik heb dat inderdaad van thuis meegekregen. Vanaf mijn twee jaar was ik altijd overal wel ergens. Net als mijn ouders ben ik ook heel gemakkelijk in reizen. Ik bedoel daarmee dat wanneer plotsklaps zou vragen om binnen de tien minuten op reis te vertrekken, ik daar geen enkel probleem mee zou hebben. Integendeel. Ik reis ook altijd zo licht mogelijk, of het nu over het kanaal naar Engeland of over de oceaan naar Amerika is. Zware valiezen zijn mijn ding niet. Mijn camera neem ik natuurlijk wel altijd mee. Reizen is eigenlijk vooral een ingesteldheid, attitude. Als je met de auto naar het Zuiden van Spanje rijdt om daar wat in de zon te liggen, dat zou ik nooit reizen noemen. Als ik reis voor mijn fotografie, probeer ik naar plekken te gaan die iets voor mij betekenen. Wanneer ik Mount Rushmore bezoek, zie ik bijvoorbeeld niet enkel vier presidenten maar hoor ik Deep Purple spelen in mijn hoofd. Dan lukt het wonderwel om daar iets moois over te schrijven.

Een van de dingen die u schrijft is: “Alle reizigers zijn volgers”. Idealisten zoals Don Quijote zouden het vast oneens zijn maar als reizigers treden we met andere woorden in de voetsporen van zo’n duizendtal andere reizigers die ons reeds voor waren. Maakt ons dit niet zeer nietig als mensen?

Absoluut! En dat is ook helemaal niet erg. Dat is ook een thema dat doorheen heel mijn boek naar voor komt: nederigheid. Honderd jaar geleden waren de middelen om te reizen zoveel beperkter en waren er nog zoveel plekken die nog te ontdekken vielen. Maak je geen illusies: vandaag is dat niet meer het geval.

Bent u het soort reiziger dat, aan het eind van zijn leven, heel de wereld wenst gezien te hebben?

Allesbehalve, neen, ik walg van dat soort attitude: de idee dat je een lijstje aan het volgen bent dat je moet afwerken, dat je telkens opnieuw een plek kan afvinken. Ik zie dat vooral bij reizigers uit Amerika terugkomen, maar ben het helemaal oneens met zo’n mentaliteit. Het is alsof reizen aangetast wordt door het kapitalisme, “en dat wil ik, en dat wil ik, en dat wil ik”. Dat wil ik net helemaal niet.

Welke plek in binnen- of buitenland zou u kunnen blijven bezoeken?

Een plaats die ik aan veel vrienden aanraad, is Dungeness, aan de Engelse zuidkust, dichtbij Hastings. Eigenlijk helemaal niet ver. Je hoeft niet naar Afrika of Latijns-Amerika te reizen om prachtige, weidse landschappen te zien.

Daarover schrijft u: “Als onze beschaving ooit vergaat en ruimtereizigers over een miljoen jaar onze planeet bezoeken, dat zullen ze zich inbeelden dat Dungeness een heiligdom was. Wat het in wezen vandaag al is.” Vlakbij en 100% de moeite, dus. Dank u voor deze tip en vooral enorm bedankt voor het interview.

Altijd Ergens vormt deels een ode aan het slotnummer van Nick Drake's Pink Moon. Om die reden verplichtte Michiel Hendryckx de volledige parterre van de KNS naar 'From the Morning' te luisteren als afsluiting van een boeiende (schoolmeesters)lezing. Over een paar jaar belooft hij terug te komen met een boek over Frankrijk. Wij zullen er alvast zijn.